آلزایمر چه علائمی دارد و به چه علت بروز می کند؟

بیماری آلزایمر از رایج ترین بیماری های مغزی است که شروع آن تدریجی اما با گذشت زمان اوضاع آن بدتر می شود و کم کم تمام مغز فرد را در بر می گیرد. دلایل بروز این عارضه می تواند مختلف باشد، اما در این مقاله ما از تاثیری که ژنتیک ممکن است بر بروز آزایمر بگذارد، سخن خواهیم گفت و آن را بررسی خواهیم کرد.

آلزایمر (Alzheimer) چیست؟

آلزایمر یک بیماری مغزی و زوال عصبی است که در ابتدا علائم زیادی ندارد و صرفا ممکن است فراموش کردن چیزهای خیلی جزئي و به مشکل خوردن حافظه کوتاه مدت باشد. اما هر چه پیش می رود، علائم شدید تری خواهد داشت که فرد مبتلا به آلزایمر را با مشکلاتی جدی روبه رو می سازد و زندگی او را با اختلالات شدیدی مواجه می کند.

افرادی که آلزایمر می گیرند چقدر زنده می مانند؟

در مواقعی ممکن است که امکان مرگ در آلزایمر نیز وجود داشته باشد. سرعت رشد این بیماری در افراد متفاوت است اما به صورت آماری امید به زندگی پس از تشخیص آن در افراد بین ۳ تا ۹ سال است.

علائم بیماری آلزایمر

علائم آلزایمر خفیف

آلزایمر در مراحل ابتدایی نشانه ها و علائم ضعیف تری دارد که می تواند واکنش های با تاخیر، نا توانی در به زبان آوردن کلمات، نوسانات اخلاقی و احساسی، نا توانی در تصمیم گیری و … باشد.

علائم آلزایمر شدید

در آلزایمر پیشرفته تقریبا تمام مغز فرد درگیر بیماری شده است. از علائم این دوره می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• از دست دادن توانایی صحبت کردن
• فراموش کردن نحوه انجام کوچکترین عادت های زندگی مانند غذا خوردن، استحمام و …
• آگاهی نداشتن از موقعیت مکانی
• بی توجهی نسبت به خود
• افسردگی

علت آلزایمر چیست؟

بروز این عارضه ممکن است که دلایل مختلفی مانند کهولت و افزایش سن، عدم فعالیت ذهنی و ورزش مغز در گذشته، بی سوادی ، عدم تحرک و فعالیت بدنی مانند ورزش، فشار خون و قند بالا، سوانحی که موجب آسیب رسیدن شدید مغز در گذشته شده اند و در آخر ژنتیک و اختلالات ژنتیکی

تاثیر ژنتیک در بیماری آلزایمر

یافتن علت بیماری آلزایمر ممکن است در نهایت به درمانی برای رایج ترین شکل زوال عقل در جهان منجر شود. یک مطالعه جدید این را نشان می دهد که ممکن است محرک حیاتی، ارتباط بین جهش های ژنتیکی در بیماران آلزایمر و نحوه تولید انرژی توسط سلول های فرد است.

گروهی از دانشگاه ادالید دریافتند که جهش های مختلف در ژن های افراد به روش های متفاوت بر عملکرد سلول های مختلف تاثیر می گذارد. با این حال، به نظر می رسد جهش های مختلف مرتبط با آلزایمر روی سلول ها ( به ویژه سلول های مغز) به همان شیوه تاثیر می گذارند.

آزمایش تاثیر ژنتیک در آلزایمر بر گورخر ماهی

در این مطالعه، محققان برای بررسی این جهش ها و ارتباط آن با سلول های مغز به گورخرماهی روی آوردند. گورخرماهی، ماهی های کوچک آب شیرین هستند که از نظر مولکولی، ژنتیکی و سلولی بسیار شبیه انسان هستند. علاوه بر این، این ماهی ها خانواده های بسیار بزرگی بوجود می آورند که بررسی دقیق تغییرات ژنتیکی را که از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود، برای دانشمندان آسان تر می کند.

در این مورد، این تیم مغز بالغ گورخرماهی حامل جهش های ژنی را که خطر ابتلا به بیماری آلزایمر زودرس را افزایش می دهد، تجزیه و تحلیل کردند. نتایج نشان می دهد روند مشترکی در میان ماهی هایی که علائم آلزایمر را نشان می دهند، با جهش های تاثیرگذار آن ها بر نحوه چگونگی تبدیل اکسیژن به انرژی سلول های مغزی، وجود دارد.

متوقف کردن بیماری آلزایمر قبل از شروع

نویسندگان مطالعه، خاطر نشان می کنند که مغز در واقع خانه چندین نوع مختلف سلول است. همه ی آن ها راه های متفاوت و پیچیده ای برای ساختن و به اشتراک گذاری انرژی ای که ایجاد می کنند دارند. با در نظر گرفتن این موضوع، گروه اکنون در حال بررسی چگونگی تاثیر جهش های بیماری آلزایمر بر هر یک از این نوع سلول ها است. پاسخ ها می تواند منجر به درمان نوینی شود که از جهش های ژنتیکی و آسیب رساندن به سلول های مغز جلوگیری کند، تنها باعث زوال شناختی در حدود شش میلیون آمریکایی می شود. به گفته انجمن آلزایمر، از هر سه سالمند یک نفر بر اثر آلزایمر یا سایر عوارض مرتبط با فراموشی می میرد.

بارتلسون ادامه داد: پیدا کردن این عامل مهم مشترک و اولیه که باعث پیشرفت بیماری آلزایمر می شود، بسیار رضایت بخش است

 تولید انرژی اساسی ترین فعالیت سلولی است که از سایر عملکرد ها، به ویژه در اندام های بسیار فعال مانند مغز پشتیبانی می کند. اگر بتوانیم با جزئیات متوجه شویم که مصرف اکسیژن و تولید انرژی چه مشکلی دارد، ممکن است راه هایی برای متوقف کردن بیماری قبل از آغاز آن ببینیم و این به نفع جمعیت سالخورده ما خواهد بود.

ژن درمانی

درمان بیماری با ژن درمانی به زبان ساده با غیر فعال کردن یک ژن بیماری زا یا قرار دادن یک ژن سالم در بدن انجام می گیرد. این تکنیک در کشور های پیشرفته دنیا در حال انجام است و ما در تلاش هستیم تا این روش را در کشور ایران نیز معرفی کنیم و از آن استفاده کنیم.

دکتر مریم اسلامی متخصص ژنتیک به نمایندگی از مرکز بین المللی پزشکی فرد محور آلمان  (ICPM.CENTER) این روش درمانی را برای افرادی که قصد انجام آن را دارند فراهم آورده اند.