چاقی ناشی از عدم تعادل انرژی است و زمانی رخ می دهد که فرد کالری بیشتری نسبت به سوزاندن بدن مصرف می کند. چاقی یک مشکل جدی بهداشت عمومی است زیرا با برخی از علل اصلی مرگ و میر در جهان از جمله دیابت، بیماری های قلبی، سکته مغزی و برخی از انواع سرطان مرتبط است. اما احتمالا بارها درباره ی استعداد چاقی یا تاثیر ژنتیک بر اضافه وزن چیزهایی شنیده اید. در این مقاله قصد داریم نقش ژنتیک را بر اضافه وزن یا چاقی مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم آیا راه درمانی برای چاقی ژنتیکی وجود دارد؟؟ با ما همراه باشید…
آیا ژن ها در چاقی نقش دارند؟
در دهه های اخیر، چاقی در جمعیت هایی که محیط آنها باعث عدم تحرک فیزیکی و افزایش مصرف غذاهای پرکالری می شود، به ابعاد همه گیر رسیده است. با این حال، همه افرادی که در چنین محیط هایی زندگی می کنند چاق نمی شوند و همچنین همه افراد چاق، توزیع چربی بدن یکسانی ندارند یا مشکلات سلامتی مشابهی را تجربه نمی کنند. این تفاوت ها را می توان در گروه هایی از افراد با سابقه نژادی یا قومی یکسان و حتی در خانواده ها مشاهده کرد. تغییرات ژنتیکی در جمعیت های انسانی بسیار کند اتفاق می افتد تا مسئول همه گیری چاقی نباشند. با این وجود ، تغییر نحوه واکنش افراد به محیط مشابه نشان دهنده تاثیر ژنتیک بر چاقی و اضافه وزن است.
آیا ژن چاقی وجود دارد؟
یک ژن وجود دارد که بسیار مورد توجه قرار می گیرد، به نام FTO. دانشمندان دریافتند افرادی که تفاوت های خاصی در این ژن دارند، 20 تا 30 درصد بیشتر در معرض چاقی هستند. و این تفاوت ها بسیار رایج است. ده ها ژن دیگر نیز با وزن مرتبط هستند. به عنوان مثال، برخی باعث می شوند که افراد به طور طبیعی چربی بیشتری ذخیره کنند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با بیماری های ژنتیکی
چگونه ژنتیک می تواند بر چاقی تأثیر بگذارد؟
ژن ها به بدن دستورالعمل هایی برای واکنش به تغییرات محیط می دهند. بررسی شباهت ها و تفاوت های بین اعضای خانواده ، دوقلوها و فرزندان پذیرفته شده شواهد علمی غیرمستقیمی را ارائه می دهد که نشان می دهد بخش قابل توجهی از تغییرات وزن در بزرگسالان به عوامل ژنتیکی مربوط می شود. مطالعات دیگری، افراد چاق و غیر چاق را از نظر تنوع ژن هایی که می توانند بر رفتارها (مانند میل به پرخوری یا تمایل به کم تحرکی) یا متابولیسم (مانند کاهش توانایی استفاده از چربی های رژیمی به عنوان سوخت یا… افزایش تمایل به ذخیره چربی بدن) اثر داشته باشند، بررسی کرده است. این مطالعات انواع مختلفی از ژن ها را شناسایی کرده اند که ممکن است با افزایش گرسنگی و دریافت غذا به چاقی کمک کنند.
به ندرت، یک الگوی واضح چاقی ارثی در یک خانواده به دلیل نوع خاصی از یک ژن (چاقی مونوژنیک) ایجاد می شود. با این حال، اکثر چاقی ها احتمالاً ناشی از فعل و انفعالات پیچیده بین ژن های متعدد و عوامل محیطی است که هنوز درک نشده است (چاقی چند عاملی).
هر توضیح و تعریفی درباره چاقی، باید تاثیر ژنتیک بر اضافه وزن و همینطور، نقش محیط را در بر داشته باشد. یکی از توضیحاتی که اغلب مورد استناد قرار می گیرد ناهماهنگی بین محیط امروزی و “ژن های صرفه جویی در انرژی” است که در گذشته های دور، زمانی که منابع غذایی غیرقابل پیش بینی بودند، تکثیر شد. به عبارت دیگر ، با توجه به فرضیه “ژنوتیپ صرفه جویی”، همان ژن هایی که به اجداد ما کمک کرد تا از قحطی های گاه به گاه جان سالم به در ببرند، اکنون در محیط هایی که غذا در طول سال فراوان است به چالش کشیده شده اند. فرضیه های دیگری از جمله نقش میکروبیوم روده و همچنین مواجهه اولیه در ارتباط با تغییرات اپی ژنتیکی ارائه شده است.
آیا ژنومیک سلامت عمومی می تواند کمک کند؟
به استثنای شرایط ژنتیکی نادر مرتبط با چاقی شدید، در حال حاضر، آزمایش های ژنتیکی برای هدایت رژیم غذایی شخصی یا برنامه های فعالیت بدنی مفید نیستند. تحقیقات در مورد تنوع ژنتیکی که بر پاسخ به تغییرات رژیم غذایی و فعالیت بدنی تأثیر می گذارد، هنوز در مراحل اولیه است. انجام بهتر کار در زمینه توضیح چاقی از نظر ژن ها و عوامل محیطی می تواند به تشویق افرادی که در تلاش برای رسیدن و حفظ وزن سالم هستند، کمک کند.
آیا سابقه خانوادگی موثر است؟
پزشکان به طور معمول سابقه سلامت خانواده را جمع آوری می کنند تا به افراد در معرض خطر بالای بیماریهای مرتبط با چاقی مانند دیابت، بیماری های قلبی عروقی و برخی از انواع سرطان کمک کنند. سابقه سلامت خانواده نشان دهنده اثرات ژنتیک و محیط مشترک در بین اقوام نزدیک است. خانواده ها نمی توانند ژن های خود را تغییر دهند اما می توانند محیط خانواده را برای تشویق عادات غذایی سالم و فعالیت بدنی تغییر دهند. این تغییرات می تواند سلامت اعضای خانواده را بهبود بخشد و سابقه سلامت خانواده در نسل آینده را بهبود بخشد.
چه بیماری ها و داروهایی منجر به اضافه وزن می شوند؟
برخی بیماری ها ممکن است منجر به چاقی یا افزایش وزن شوند. اینها ممکن است شامل بیماری کوشینگ و سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد. داروهایی مانند استروئیدها و برخی داروهای ضد افسردگی نیز ممکن است باعث افزایش وزن شوند.
0 دیدگاه