وقتی روزهای پیری خود را تصور می کنیم، اولین چیزی که در ذهنمان نقش می بندد، موی سفید، چروک های پوست و مجموعه ی کاملی از درد ها و بیماری ها است. شاید به همین دلیل است که همیشه انسان ها به دنبال راه های مختلفی برای از بین بردن نشانه ها و پیشگیری از پیری بوده اند و البته هزاران راهکار و درمان برای این موضوع خلق کرده اند. پیشگیری از پیری با ژن درمانی، یک تیتر فوق العاده جذاب در اخبار پزشکی است!
- آیا می توان روند پیری را متوقف کرد؟
- چطور می توان از بروز آثار پیری در صورت و سلامتی انسان جلوگیری کرد؟
تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا پاسخ این سوالات را بررسی کنیم.
پیر شدن چگونه اتفاق می افتد؟
پیری، در نتیجه ی کاهش تدریجی عملکرد سلول ها و بافت های بدن در طول زمان رخ می دهد. این اتفاق، با عوامل مختلفی از جمله ساییدگی تلومر، بی ثباتی ژنتیکی و پروتئین های کژتابیده شناسایی میشود.
بعضی از تغییرات مرتبط با سن و پیشرفت آن ها، قابل اندازه گیری هستند و بنابراین می توان از آن ها برای پیش بینی سن در انسان استفاده کرد.
ژن درمانی چگونه پیری را درمان می کند؟
برنامه ریزی مجدد سلول های بنیادی پرتوان القایی (iPSC) فرآیندی است که می توان به کمک آن، هر سلولی را به حالتی شبیه به سلول های بنیادی جنینی تبدیل کرد. خاصیت سلول های بنیادی جنین این است که می توان آن ها را به هر سلولی تبدیل نمود. بنابراین iPSC یا برنامه ریزی مجدد سلول های بنیادی می تواند تغییرات مرتبط با سن، از جمله ساییدگی تلومر و استرس اکسیداتیو را معکوس کند.
شکل اولیه این تکنیک به طور معروف در گوسفند «دالی»، اولین پستاندار شبیه سازی شده از یک سلول سوماتیک بالغ در سال 1996 مورد استفاده قرار گرفت.
با این حال، برنامه ریزی مجدد iPSC منجر به از بین رفتن هویت و عملکرد سلول اصلی می شود. تحقیقات نشان می‌دهند که رویکردهای کوتاه مدت iPSC ممکن است هویت سلولی را حفظ کرده و تغییرات مرتبط با سن را در موش‌ها معکوس کند.
درک اینکه یک رویکرد برنامه ریزی مجدد سلولی وجود دارد که می تواند سلول های انسانی را جوان کند، می تواند به محققان کمک کند تا به دنبال کشف و ابداع روش های درمان پیری و یا به تعویق انداختن آن باشند. درمان های جدیدی که برای شرایط مرتبط با افزایش سن، از جمله بیماری قلبی، دیابت و اختلالات عصبی مفید و موثر هستند.
محققان در مطالعه ای تازه از روش ژن درمانی و برنامه ریزی مجدد سلول ها، روی سلول‌های پوست میانسال استفاده کردند.
با توجه به اندازه‌گیری‌های مولکولی، آنها دریافتند که سلول‌ها تا 40 سال جوان‌تر شدند. از جمله ساعت‌های متیلاسیون DNA و رونوشت‌ها.
یکی از نویسندگان این مطالعه اعلام کرد: «ما نشان داده‌ایم که با استفاده از این تکنیک، می‌توانیم در آزمایشگاه سلول‌ها را جوان کنیم. به نظر می‌رسد این سلول‌ها در عملکردهایی که ما آزمایش کردیم، مانند تولید کلاژن و سنجش‌های بهبود زخم، بیشتر شبیه سلول‌های جوان هستند».
جوانسازی سلول های پوست
در یک آزمایش، سه اهدا کننده ی اپی ژنتیکی در سن های 45، 49 و 55 ساله حضور داشتند و محققان، ناقل هایی را به سلول های پوستی آنان وارد کردند. این ناقل ها، توانستند چهار پروتئین معروف به فاکتور های یاماناکا را وادار به تشکیل سلول های بنیادی کنند.
سلول‌ها برای برنامه ریزی مجدد، نیاز دارند که 50 روز در معرض این ناقل ها قرار بگیرند. با اینحال محققین سلول‌ها را پس از 10، 13، 15 یا 17 روز حذف کردند.
آن ها هنگام اندازه گیری سن متیلاسیون DNA سلول ها، دریافتند که بعد از 10 روز قرار گرفتن در معرض ناقل های تغییر دهنده بیان ژن ها، سن سلولی 20 سال و بعد از 17 روز،سن سلول ها تا حدود 40 سال کاهش می یابد.
محققان حوزه ی سلول و ژن درمانی، نتایج مشابهی را از سایر آزمایش های سلولی نیز گزارش داده اند.
آنها همچنین دریافتند که سایر ساعت‌های اپی ژنتیک ممکن است بعداً در فرآیند برنامه ریزی مجدد دوباره جوان شوند، که نشان می‌دهد جوانسازی سلولی به مرور زمان و به صورت مرجله به مرحله انجام میشود.همچنین خاطرنشان کردند که پس از 17 روز، سلول‌ها احتمالا وارد “مرحله تثبیت” می‌شوند که در آن مرحله دیگر هویت اصلی خود را حفظ نخواهند کرد.
آینده ی تاثیر ژن درمانی بر روند پیری
این تحقیق ها بسیار مقدماتی بوده و شاید کمی بعید باشد که در این مرحله به طور ویژه جدی گرفته شوند. تحقیقات iPSC یکی از مهم ترین تحقیقاتی است که در زمینه پزشکی در حال انجام است. اگر این تکنیک‌ها واقعاً کارساز و قابل تعمیم و توسعه باشند، می‌توانند فرآیند دریافت «سلول‌های» جدید برای بازگرداندن به بیمار را ساده‌تر کنند.
هدف بعدی محققان این است که ببینند آیا این فناوری ممکن است روی بافت‌های دیگر مانند ماهیچه، کبد و سلول‌های خونی نیز کار کند یا خیر ؟!
آنها در نهایت امیدوارند که یافته هایشان به جای افزایش طول عمر انسان، به این امر کمک کند که افراد بتوانند سالم‌تر پیر شوند.
0 دیدگاه